Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát đến nay đã có rất nhiều người xét nghiệm dương tính với loại virus mới này, thậm chí bị tái nhiễm nhiều lần. Khả năng lây lan của COVID-19 ngày càng mạnh hơn với các biến thể mới như Delta và Omicron liên tục xuất hiện. Tuy nhiên điều bất ngờ là có những người mặc dù sinh sống hoặc làm việc trong môi trường nguy cơ cao nhưng chưa lần nào dương tính với COVID-19. Tại sao lại như vậy?
Novid – Những người chưa bao giờ mắc COVID-19
Có một thuật ngữ mới xuất hiện gần đây để chỉ những người chưa bao giờ có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19, đó là “Novid” – viết tắt của “Never COVID”. Các nhà khoa học đang cố gắng tìm hiểu lý do tại sao những người này lại “may mắn” như vậy, với hy vọng có thể tìm ra các yếu tố giúp phòng tránh nhiễm bệnh cho tất cả mọi người.
Các chuyên gia đã chỉ ra một số yếu tố chính có thể giúp những người Novid không bị mắc bệnh, đó là:
- Đặc điểm gene di truyền
- Tiêm vaccine
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn như giữ khoảng cách và đeo khẩu trang
- Làm việc tại nhà nên ít tiếp xúc với mầm bệnh
Tiến sĩ Erica Johnson tại Đại học Johns Hopkins ở Maryland (Mỹ) cho biết: “Có lẽ có rất nhiều cách giải thích khác nhau. Một trong những điều quan trọng nhất là tiêm vaccine.” Tất cả những yếu tố như tuổi tác, thời gian, các bệnh mãn tính kèm theo và hệ miễn dịch của cơ thể trước và sau khi tiêm vaccine, v.v. đều ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch của mỗi người đối với mầm bệnh.
Chuyên gia y tế cộng đồng David Souleles tại Đại học California cho biết: “Một số người trung thành hơn với các biện pháp giảm nhẹ, bao gồm tiêm vaccine và tiêm mũi tăng cường, đeo khẩu trang, giãn cách xã hội và tránh đám đông, làm việc từ xa, tránh đi lại và các địa điểm làm tăng nguy cơ“. Tất cả những biện pháp này đều có tác dụng phòng bệnh, và khi kết hợp với nhau sẽ giúp bảo vệ chống lại sự lây nhiễm COVID-19.
Gene di truyền có giúp tránh mắc COVID-19 không?
Các nghiên cứu từ đầu năm 2022 cho thấy những người có đặc điểm gene di truyền nhất định có thể dễ bị nhiễm COVID-19 hoặc bị bệnh nặng hơn. Ở chiều ngược lại, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng một số gene nhất định cũng có thể đem đến tác dụng bảo vệ – một điều đã được công nhận rõ ràng đối với các bệnh truyền nhiễm khác.
Tiến sĩ András N. Spaan, chuyên gia về vi sinh vật học tại Đại học Rockefeller ở New York cho biết: “Chúng tôi tìm hiểu xem liệu cấu tạo gene của mỗi người có thể giải thích tại sao một số người không nhiễm COVID-19 mặc dù tiếp xúc rất nhiều với virus.” Để kiểm tra giả thuyết này, họ đã sử dụng các kỹ thuật di truyền hiện đại nhất để nghiên cứu những người có vẻ như đề kháng với virus SARS-CoV-2 một cách tự nhiên.
Một số nghiên cứu cho thấy phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với các bệnh tật khác cũng có thể góp phần chống lại COVID-19. Ví dụ như một nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch học Lâm sàng tháng 5/2022 cho thấy rằng những người bị dị ứng thực phẩm dường như có nguy cơ mắc COVID-19 thấp hơn. Ngoài ra cũng có ý kiến cho rằng việc tiếp xúc với những loại coronavirus khác như cảm lạnh thông thường cũng giúp hệ miễn dịch học được cách chống lại COVID-19.
Những người Novid có “bí quyết” gì đặc biệt?
Có nhiều nguyên nhân giúp một số người chưa bao giờ bị mắc COVID-19, nhưng một yếu tố đơn giản có thể là vì họ không tiếp xúc với nguồn lây bệnh. Ví dụ như những người làm việc trên mạng hoặc tự kinh doanh online có điều kiện làm việc ở nhà mà không phải ai cũng có được, giúp họ tránh tiếp xúc với môi trường bên ngoài tiềm ẩn nguy cơ.
Các quy tắc vệ sinh nghiêm ngặt cũng là một bí quyết để phòng tránh COVID-19 hiệu quả, ví dụ như kể cả khi virus không lây qua thực phẩm thì nhiều người vẫn có thói quen rửa sạch và chế biến sạch, hay vẫn duy trì đeo khẩu trang kể cả khi mọi người xung quanh tỏ ra chủ quan.
Tuy nhiên điều đặc biệt là có những người được cho là Novid bởi vì họ không biết mình đã từng bị mắc bệnh. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Mỹ (CDC) ước tính rằng ít nhất 70% người Mỹ đã bị nhiễm COVID-19 và một phần trong số họ đã mắc bệnh mà không hề hay biết do không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ. Có thể họ cho rằng đó là bệnh cúm, cảm lạnh hoặc dị ứng thông thường, và do đó không đi khám.
Các chuyên gia lưu ý rằng nếu chỉ dựa vào các triệu chứng thì không thể biết chắc là COVID-19 hay các bệnh khác, mà phải có kết quả xét nghiệm PCR kèm theo. Kể cả test nhanh tìm kháng nguyên cũng có thể bỏ sót trường hợp mắc bệnh, nhất là nếu triệu chứng nhẹ, do đó người bệnh có thể không biết rằng mình đã mắc COVID-19.
Cần chú ý điều gì về COVID-19 trong thời gian tới?
Sự xuất hiện của các biến thể COVID-19 có khả năng kháng vaccine và né tránh hệ miễn dịch như BA.5, cùng với việc mọi người không còn thực hiện các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt như trước nữa khiến cho số người Novid ngày càng giảm dần.
Mặc dù việc đeo khẩu trang và tránh tụ tập đông người là biện pháp hiệu quả giúp phòng tránh COVID-19 nhưng vẫn có rất nhiều người dù đã cẩn thận mà vẫn mắc bệnh. Có thể coi đó là những trường hợp không may mắn, trong khi những người khác lại may mắn chưa bị mắc bệnh lần nào. Dù sao đi nữa các chuyên gia cũng khuyên rằng tất cả mọi người nên làm mọi việc trong khả năng của mình để giảm nguy cơ nhiễm virus, ví dụ như đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác.
Cuộc sống đã dần trở lại gần như bình thường, hầu hết mọi người đã được tiêm vaccine và các biện pháp phòng ngừa cũng không còn nghiêm ngặt như trước nữa. Tuy nhiên những biện pháp tự bảo vệ không bao giờ là thừa với COVID-19 cũng như bất kỳ bệnh nào khác, bởi vẫn có những trường hợp bệnh nặng, thậm chí tử vong, và chúng ta không thể biết được mình có phải là người may mắn khi đối mặt với dịch bệnh hay không.
Hãy theo dõi Kinhnghiem360.edu.vn để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!
